Bevrijdingskrant Ugchelen 2005

    10


Marijke Duuring (69) weet weinig van haar vader
Ugchelense huisarts 
slachtoffer verraad


Dokter Duuring als officier.


Het huis van dokter Duuring.

Door Peter Otterloo 

Als tijdens een telefoongesprek haar vaders naam ter sprake komt, lijkt Marijke Duuring het er even moeilijk mee te hebben. Het verleden speelt weer een beetje op. De nu 69-jarige dochter van dokter Gilles Pieter Duuring (13 februari 1907) is geboren in het doktershuis aan de Ugchelseweg, in het hart van het dorp. Ze was zes jaar toen de huisarts van het dorp door de Duitsers werd gearresteerd. Slechts vage herinneringen bewaart ze aan die afschuwelijke gebeurtenis op 21 maart 1942. Hoever gaan jeugdherinneringen terug? Wat blijft je bij, na al die jaren? Bij Marijke - die in Den Haag woont - is er nauwelijks iets blijven hangen. Zo heel af en toe komt ze nog wel eens in Ugchelen. Zoals een tijdje geleden toen ze met een kennis een kijkje heeft genomen in de woning waar haar vader zijn dokterspraktijk had. ''Wat een klein huis eigenlijk'', schoot er door haar heen. 

Haar vader is één van de vier mannen van wie de namen op de Ugchelse Kei staan. Jaarlijks staat daar een flink aantal mensen stil tijdens de oorlogsherdenking. Maar de mensen die hier bijeen komen zijn doorgaans van jonge leeftijd en weten meestal niet wie die dokter Duuring was. Hij is overigens de enige verzetsstrijder in Apeldoorn naar wie een straat is vernoemd. Direct na de oorlog werd de Koudhoornlaan omgedoopt in G.P. Duuringlaan als hommage aan de man die vanaf vrijwel het eerste uur zijn afkeur tegen de Duitse bezetter bewees in daarom in het verzet ging. 

Geliefd 
Duuring was afkomstig uit Den Haag en vestigde zich in 1934 als dokter in Ugchelen. Hij was de eerste huisarts in het dorp en nam mede daardoor een zeer  

Gilles Pieter Duuring 
Jaarlijks staan mensen rond de Ugchelense Kei om de mannen uit het dorp te herdenken die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn gesneuveld. Bij de zestigste verjaardag van de bevrijding willen we in deze Bevrijdingskrant de namen nog weer eens noemen en belichten welk een groot offer zij hebben gebracht voor de vrijheid van ons land. 
Dit is het verhaal over Gilles Pieter Duuring, de geliefde huisarts van Ugchelen die in 1942 werd verraden door de beruchte Anthonie van der Waals en niet veel later is gefusilleerd. Na veel omzwervingen kwam zijn stoffelijk overschot terug naar Ugchelen waar hij op Heidehof zijn laatste rustplaats kreeg.
bijzondere positie in. Hij was geliefd bij velen en volgens Marijke stond (en staat wellicht nog) bij veel oudere dorpelingen een foto van hem in de huiskamer. De enige foto die van hem bekend is. Zijn arrestatie in 1942 heeft dan ook veel indruk gemaakt op zijn patiënten. Vandaar vermoedelijk ook de uitdrukkelijke wens van veel Ugchelenaren om een straat naar hem te vernoemen. Aan de Ugchelseweg werden in de jaren '30 een zoon (Gilles, nu 66 jaar) en dochter geboren. Marijke's broer woont tegenwoordig in Australië, ze heeft nog altijd contact met hem. In april 1990 verschenen boek 'Monument', dat is uitgegeven door de 'Stichting tot Uitgifte van een Gedenkboek', is uitgebreid beschreven hoe het dokter Duuring is vergaan. De aanleiding tot het boek was het inventariseren van de gedenkmonumenten in Apeldoorn en de dorpen, vijftig jaar nadat de Tweede Wereldoorlog was uitgebroken. De Rotaryclub Apeldoorn- Zuid heeft destijds het initiatief genomen. Het was de hartenwens van een andere Ugchelense verzetsstrijder, Jaap van Houtum (inmiddels overleden) die in 1954 door Prins Bernhard is onderscheiden met het Kruis van Verdienste.

Capitulatie 
Het boek vermeldt dat Duuring in mei 1940 dienst deed als officier van gezondheid. Na de capitulatie kwam hij terug naar zijn praktijk in Ugchelen. De reserveofficier richtte in het najaar van 1940 een verzetsgroep op, die de 'Groep Duuring'  

werd genoemd. Hij werkte samen met enkele andere mannen zoals kolonel Boomsma, luitenant- kolonel Teding van Berkhout en jonkheer Roëll uit Apeldoorn. De verzetsgroep werd vooral actief in het vergaren en doorgeven van militaire inlichtingen. Duuring legde contacten door het hele land en moest soms onvermijdbare risico's nemen. Zo knoopte hij een relatie aan met geheim agent De Graaf. Die zou met een bijzondere opdracht als parachutist zijn gedropt. Hij was goed op de hoogte van diverse illegale zaken. In maart 1942 kwam deze man naar Apeldoorn om te praten over het plaatsen van een zender in de bossen rond Ugchelen. De locatie was in de omgeving van het huidige Johnnie's Land aan de Hoog Buurloseweg. Deze De Graaf zou bij het station in Apeldoorn zorgen voor materialen voor een zender die zouden worden afgehaald door Duuring. Het was een noodlottige afspraak want de dokter werd bij het station gearresteerd, samen met twee andere leden van zijn groep. De geheim agent bleek een verrader te zijn. Hij werkte mee met de SD (Sicherheits Dienst). Zijn werkelijke naam was Anthonie van der Waals die met zijn valsheid en doortraptheid ervoor heeft gezorgd dat tientallen Nederlandse verzetsstrijders het leven hebben verloren. Deze man is in januari 1950 ter dood veroordeeld, een beruchte naam in verzetskringen... 

Scheveningen 
De gevangen genomen mannen werden overgebracht naar Scheveningen. Zijn vrouw Lenie heeft nog een aantal pogingen ondernomen om haar man vrij te pleiten, maar de bezetter was genadeloos. Op 26 juni 1942 werd hij ter dood veroordeeld en op 31 juli gefusilleerd. Begin augustus van dat jaar kwam in Ugchelen deze verschrikkelijke mededeling aan. Zijn lichaam werd gecremeerd en uiteindelijk naar Duitsland overgebracht waar de dokter een bescheiden plaats kreeg achter een heg op het kerkhof van Heger, nabij Osnabruck. Zijn Ugchelense vriend Jaap van Houtum heeft na lang en intensief speurwerk uiteindelijk de laatste rustplaats van Duuring gevonden. Op 7 maart 1952 zijn de stoffelijke resten van de huisarts onder grote belangstelling herbegraven op Heidehof, kort bij zijn voormalige artsenpraktijk.. Niet veel later heeft de Apeldoornse huisarts Piekema de praktijk in Ugchelen overgenomen van Duuring. Hij woonde toen aan de Emmalaan in de Parkenbuurt, met als gevolg dat mevrouw Duuring (overleden in 2003) met haar twee kinderen vanaf de Ugchelseweg naar die straat verhuisde.


De GP Duuringlaan.

Ga naar pagina: 

1 3 5 7 9 10 11 14 15 16 17 18 19 20 24 25 27 29 31 35